هنگام خرید فرش دستباف نایین، به دلیل ارزش و هزینه بالای این نوع فرش، توجه به چند نکته کلیدی ضروری است تا از خرید خود مطمئن شوید. در زیر به نکات مهمی که هنگام خرید فرش نایین باید مد نظر قرار دهید اشاره می‌شود:

1. شناسایی فرش نایین اصل

• طرح و نقشه: فرش‌های نایین معمولاً دارای طرح‌های سنتی ایرانی مانند لچک و ترنج، گل‌های شاه عباسی و اسلیمی هستند. این فرش‌ها بیشتر از رنگ‌های ملایم و روشن مانند کرم، آبی و بژ استفاده می‌کنند.
• تعداد رنگ‌ها: فرش نایین معمولاً از پالت رنگی محدودی استفاده می‌کند (بین 2 تا 7 رنگ). رنگ‌های متداول شامل کرم، آبی روشن و فیروزه‌ای است. این فرش‌ها معمولاً رنگ‌بندی خاص و هماهنگ دارند.

2. جنس الیاف

• پشم و ابریشم: فرش‌های نایین معمولاً از پشم مرغوب و ابریشم ساخته می‌شوند. قسمت‌هایی از فرش مانند حاشیه‌ها و قسمت‌های اصلی نقوش ممکن است با ابریشم بافته شده باشد که به زیبایی و درخشش فرش می‌افزاید.
• نرمی و لطافت: پشم و ابریشم در فرش‌های نایین بسیار نرم و لطیف است. هنگام لمس فرش باید حس نرمی و لطافت آن احساس شود، اما نباید بیش از حد شل باشد.

3. تراکم و شانه

• گره‌زنی: فرش نایین به داشتن تراکم بالا معروف است. تعداد گره‌ها در یک متر مربع یا یک اینچ مربع از فرش نشان‌دهنده تراکم و کیفیت آن است. فرش‌های نایین با تراکم بالاتر از 300 تا 500 هزار گره در متر مربع جزء بهترین‌ها هستند.
• دقت در گره‌ها: گره‌های فرش نایین باید بسیار منظم و یکنواخت باشند. این نشان‌دهنده دقت و کیفیت بالای بافت است.

4. وزن فرش

• سبکی نسبی: فرش‌های نایین به دلیل استفاده از مواد ظریف مانند پشم و ابریشم معمولاً سبک‌تر از فرش‌های دیگر دستباف هستند. سنگینی بیش از حد می‌تواند نشان‌دهنده استفاده از مواد نامرغوب یا تراکم کمتر باشد.

5. بررسی پشت فرش

• نمای پشت فرش: یکی از راه‌های تشخیص کیفیت فرش نایین، بررسی پشت فرش است. پشت فرش باید نقوش آن به وضوح قابل مشاهده باشد و گره‌ها باید منظم و یکسان باشند. همچنین باید به دنبال هرگونه عیب یا ناهماهنگی در گره‌ها باشید.

6. کیفیت رنگ

• ثبات رنگ: از فرش‌هایی که رنگ آن‌ها به راحتی قابل پاک شدن است اجتناب کنید. برای تست ثبات رنگ، یک دستمال سفید مرطوب را روی بخش کوچکی از فرش بکشید؛ اگر رنگ فرش به دستمال منتقل شد، نشان‌دهنده استفاده از رنگ‌های نامرغوب است.
• رنگ طبیعی: فرش نایین اصل معمولاً از رنگ‌های طبیعی و گیاهی استفاده می‌کند که به مرور زمان به زیبایی تغییر می‌کنند و ارزش فرش را افزایش می‌دهند. فرش‌هایی با رنگ‌های بسیار شاد و غیرطبیعی ممکن است نشانه استفاده از رنگ‌های شیمیایی باشند.

7. لبه‌ها و ریشه‌ها

• کیفیت ریشه‌ها: ریشه‌های فرش نایین باید تمیز و محکم باشند. ریشه‌ها نباید بریده شده یا آسیب دیده باشند. در فرش‌های نایین ریشه‌ها معمولاً از ابریشم هستند که زیبایی خاصی به فرش می‌بخشند.
• لبه‌های منظم: لبه‌های فرش باید محکم و منظم باشند و هیچ نشانه‌ای از باز شدن یا ساییدگی نداشته باشند.

8. اندازه فرش

• اندازه‌های استاندارد: قبل از خرید فرش نایین، اندازه دقیق اتاق یا محلی که قصد قرار دادن فرش در آن دارید را اندازه‌گیری کنید. فرش‌های نایین در اندازه‌های مختلفی بافته می‌شوند، از قالیچه‌های کوچک تا فرش‌های بزرگ.

9. معتبر بودن فروشنده

• خرید از فروشگاه‌های معتبر: اطمینان حاصل کنید که فرش نایین خود را از فروشندگان معتبر و شناخته شده خریداری می‌کنید. این کار تضمین می‌کند که فرش شما اصل بوده و کیفیت لازم را دارد. برخی فروشگاه‌ها ضمانت اصالت نیز ارائه می‌دهند.
• مشاهده شناسنامه فرش: فرش‌های دستباف نایین معمولاً دارای شناسنامه‌ای هستند که شامل اطلاعاتی درباره طرح، جنس، تعداد گره‌ها و نام بافنده است. این شناسنامه می‌تواند به شما کمک کند تا مطمئن شوید فرشی که خریداری می‌کنید، اصل است.

10. قیمت فرش

• بررسی قیمت: فرش نایین به دلیل استفاده از مواد باکیفیت و کار دست، قیمت بالایی دارد. اگر فرشی با قیمت بسیار کمتر از حد معمول به شما پیشنهاد شد، ممکن است از نظر کیفیت یا اصالت مشکلی داشته باشد. همچنین بهتر است قیمت فرش‌های مشابه را در بازار مقایسه کنید.

11. مراقبت و نگهداری بعد از خرید

• برنامه‌ریزی برای نگهداری: پس از خرید فرش نایین، باید به نگهداری مناسب آن توجه کنید تا عمر فرش افزایش یابد و زیبایی آن حفظ شود. مراقبت‌های لازم شامل جارو زدن مرتب، جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و شستشوی صحیح توسط قالیشویی‌های حرفه‌ای است.

با توجه به این نکات، می‌توانید فرشی باکیفیت و اصیل تهیه کنید که هم زیبایی خانه شما را افزوده و هم به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای شما مفید باشد.